Koelcel – van ijsblokken naar koelmiddel

Koel je, dan blijft eten beter of in elk geval langer bewaard. Dat wisten ze duizenden jaren terug ook al. Je kon toen nog geen stekker in een stopcontact steken om een kast lekker laag in de temperaturen te houden. In de geschiedenis ging men ijsblokken hakken uit de bergen en dan op stro in diepe grotten leggen. Zo ontstond de eerste echte koelcel en helemaal duurzaam en groen voor het milieu ook nog. De Europeanen keken deze koelingsmethode af van de Chinezen en maakten hun eigen ijskelders. Ook hier trokken ze enorme ijsbrokken naar binnen.

De koelkast in de massaproductie

De Industriële Revolutie veranderde al dat gesleep met ijs. De eerste koelkasten werden gebouwd. Omdat de machineparken veel exemplaren konden afleveren, ging de prijs naar beneden en kon ook de gegoede burger en zelfs de arbeider met een goed loon zijn eigen koeler aanschaffen. IJs als koelhouder ging concurreren met speciale koudemiddelen in de koelers, zoals:

• Ammoniak

• Koolstofdioxide

• Zwaveldioxide

In de jaren 30 van de 20^e eeuw was er een enorme wedloop tussen ijskasten die je handmatig nog met ijsblokken vulde en de mechanisch gekoelde kast. Voor het ijs hoefde men toen overigens niet meer hoog de bergen in. Er waren al volautomatische ijsfabrieken die de blokken konden leveren. En met de chemische koudemiddelen ging het niet lang goed. Want men ontdekte al snel dat die middelen erg schadelijk voor het milieu waren.

De koelcel op temperatuur houden

Daarna ontstond de koelkast zoals wij die nu kennen. En voor horeca-aangelegenheden de koelcel. Professioneel koelen betekent nu gebruik maken van sandwichpanelen. Die zijn voorzien van een PIR-laag die subliem isoleert. Pas je een hele dikke laag toe, dan hoeft de koelmotor minder aan het werk om de temperatuur laag te houden. Die koelmotoren doen hun werk via een splitkoelsysteem. De motor zelf bevindt zich dan buiten de cel; binnen in de cel is een verdamper. Motor en verdamper zijn gekoppeld waarbij de motor warmte onttrekt aan een vloeistof die verneveld wordt. Zo ontstaat koele lucht die dan de cel in geblazen wordt. Dat gebeurde eerst met behulp van niet al te gezonde CFK’s. Tegenwoordig zijn die vervangen door minder schadelijke chemicaliën.

Controle kan besparend werken

Horecamedewerkers hoeven dus niet net als de oude Chinezen de berg op voor ijsblokken. Wel moeten ze heel regelmatig de koelruimte blijven controleren. Is de koelmotor nog in orde? Doet de elektra het nog goed? Staat de deur goed dicht? Overigens kan een moderne koelcel wel eventjes zonder stroom. Want de sandwichpanelen koelen nog een flinke tijd gewoon door.

Tips voor goede werking van een koelcel

Een koelcel is een belangrijk instrument bij de voedselverwerking van de horeca. Het is dan ook zaak zo’n cel nauwgezet aan te sluiten. Laat dat doen door een kundig iemand met een STEK-certificatie. Dan maak je de kans zo klein mogelijk dat er foute vloeistof vrijkomt die dan op het eten neer kan dalen. Houd ook in de gaten of je koude cel niet al te overdadig met ijsvorming aan de slag gaat. Teveel ijs is uit den boze, laat in dat geval de cel goed ontdooien. Deel je koelruimte ordelijk in. Zo weet je meteen waar je iets moet pakken. Dat scheelt ook in de tijd dat de koeldeur open staat. Zo verbruik je minder stroom.

Koel je, dan blijft eten beter of in elk geval langer bewaard. Dat wisten ze duizenden jaren terug ook al. Je kon toen nog geen stekker in een stopcontact steken om een kast lekker laag in de temperaturen te houden. In de geschiedenis ging men ijsblokken hakken uit de bergen en dan op stro in…

Koel je, dan blijft eten beter of in elk geval langer bewaard. Dat wisten ze duizenden jaren terug ook al. Je kon toen nog geen stekker in een stopcontact steken om een kast lekker laag in de temperaturen te houden. In de geschiedenis ging men ijsblokken hakken uit de bergen en dan op stro in…